Gemeentefinanciën: impact maken met het geld van ons allemaal
Een gemeente runnen is iets heel anders dan een bedrijf leiden. Toch wordt dat verschil nog wel eens vergeten. Het klinkt logisch om dezelfde financiële regels te gebruiken, maar daarmee doe je inwoners tekort. Een bedrijf draait om het maken van winst; het creëren van economische waarde. Er komt geld binnen, er gaat geld uit, en het resultaat is duidelijk te meten in cijfers.
Bij een gemeente ligt dat anders. De “corebusiness” van een gemeente is het creëren van publieke waarde. Dat gaat niet alleen over geld, maar ook over sociale, culturele en ecologische waarde. Het draait om de vraag: welke impact willen we maken op onze samenleving? Wat voor gemeente willen we zijn? Daar is natuurlijk geen simpel antwoord op. Iedereen heeft andere ideeën over wat belangrijk is. En juist dat maakt het politiek: het draait om het maken van keuzes tussen verschillende waarden.
Wil je liever een lage OZB-belasting of vind je goede wegen en voldoende parkeerplaatsen belangrijker? Moeten we investeren in jeugdcentra of juist meer handhavers op straat zetten? Helpen we inwoners om gezondheidsproblemen te voorkomen of is dat ieders eigen verantwoordelijkheid? Dat soort afwegingen spelen voortdurend in de lokale politiek. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen worden die verschillen zichtbaar. De gekozen partijen vertalen hun visie vervolgens in beleid – en dat beleid bepaalt weer de financiële koers van de gemeente.
In een bedrijf zijn het de aandeelhouders die uiteindelijk beslissen over de financiële strategie. In een gemeente zijn dat de inwoners zelf, via hun stem op de gemeenteraad. En er is nóg een belangrijk verschil: bedrijven verdienen hun geld, maar gemeenten halen het geld op bij hun inwoners. Dat schept een grote verantwoordelijkheid om dat geld zo goed en effectief mogelijk te besteden. Daar zullen de meeste mensen het over eens zijn. Maar hoe dat geld het beste besteed kan worden, daarover verschillen de meningen. En precies dát maakt verkiezingen belangrijk.
Op 18 maart 2026 bepaalt u mede de financiële koers van uw gemeente. Uw stem maakt verschil – ook voor de financiële koers!
Beryl van Straten
Wethouder Financiën gemeente Haarlemmermeer
Van hokjes denken naar samenleven
Eéngezinswoningen, studentenwoning, seniorenwoning, zorgwoning, voor iedere doelgroep hebben we een eigen woningtype. Dat geeft duidelijkheid, dat bevordert voorspelbaarheid en daar houden mensen over het algemeen van. Nederlanders worden nog wel eens beschuldigd van hokjes denken en als je naar de woningbouw kijkt, hebben ze daar misschien nog wel een punt ook.
Er zijn veel ééngezinswoningen in onze gemeente gebouwd en nu lopen we er tegenaan dat we meer divers moeten bouwen. Kinderen groeien op, willen het huis verlaten en zoeken een starterswoning. Ouderen blijven vaak in de ééngezinswoning achter terwijl ze liever naar een woning gaan met een badkamer op de begane grond en een klein tuintje. We zetten volop in op de bouw van meer appartementen voor jongeren en ouderen. Wat mij betreft, moeten we nog een stapje verder durven gaan en beginnen bij het begin: het ontwerp. Dat is veel slimmer en zorgt er ook voor dat we meer gaan samenleven.
Ik leg dit uit aan de hand van een concreet voorbeeld. Eéngezinswoningen worden zodanig ontworpen dat ze nauwelijks voor een andere doelgroep te gebruiken zijn. Als je een plattegrond van een ééngezinswoning bekijkt, dan is die niet flexibel en star. Je kan die woning moeilijk geschikt maken voor ouderen want die hebben behoefte aan meer vierkante meters op de begane grond. Voor starters is een ééngezinswoning vaak te groot. Je ziet dan ook dat in wijken waar veel ééngezinswoningen zijn gebouwd, allemaal eenzelfde soort gezinnen komen te wonen terwijl het voor de samenhang mooier zou zijn als ouderen, jongeren en gezinnen door elkaar wonen. Dat bevordert het samenleven. Dat begint bij anders ontwerpen.
Architecten en interieurontwerpers hebben hier ongetwijfeld innovatieve ideeën over. Nu nog de ontwikkelaars enthousiast krijgen. Als gemeente, ontstaan vanuit de wens voor innovatie en vooruitgang, willen wij nog steeds innovatief zijn en laten zien dat we meegaan met de tijd. Dat doen we op diverse manieren en wat mij betreft vullen we dat aan door in nieuw te bouwen wijken te stimuleren dat we meer levensfase adaptief gaan bouwen, anders en innovatiever gaan ontwerpen. Dat begint bijvoorbeeld met een ontwerp van een woning met genoeg ruimte op de begane grond voor ouderen met etages die zo zijn ontworpen dat ze eventueel bij splitsing geschikt zijn voor starters. Dit is één voorbeeld , maar er zijn legio ontwerpen denkbaar die zorgen voor meer adaptiviteit, minder hokjes denken en meer samenleven.
Ik zou graag architecten, interieurontwerpers en ontwikkelaars bij elkaar zetten om hier verder over na te denken en met innovatieve ideeën te komen die we dan samen in Haarlemmermeer kunnen uitvoeren. Zo kunnen ook ontwerpers en bouwers meewerken aan minder hokjes denken en meer samenleven.
Beryl van Straten
Wethouder ruimtelijke ontwikkelingen en woningbouw
